معرفی کتاب لیلی و مجنون از انتشارات تیرگان
کتاب لیلی و مجنون شاهکار هنری بزرگ ایران زمین اثر نظامی گنجوی در یک کتاب و به طور کامل و با استفاده از مجرب ترین گروه طراحی جلد در انتشارات تیرگان به چاپ رسیده و در اختیار علاقه مندان به شعر و ادب پارسی قرار گرفته است.
منظومه لیلی و مجنون مشهورترین داستان عشقی کلاسیک ادبیات دوره اسلامی است. نظامی در تصنیف این منظومه به منابع عربی نیز توجه داشته و تا جایی که ممکن بوده به ریشه عربی آن وفاداری داشته است.
کتاب لیلی و مجنون با چه هدفی نوشته شد؟
به نظر می رسد تا پیش از نظامی هم شخصیت لیلی و مجنون در ادبیات ایران و عرب وجود داشته است و نظامی نخستین کسی نبوده که به آفرینش این اثر دست زده باشد لکن نظامی با هدف فارسی سازی این اثر و نزدیک کردن آن به مذاق ایرانیان و همچنین بنابر اصرار پادشاه شروان و تشویق فرزندش، دست به سرودن منظومه لیلی و مجنون می زند. او سرودن این منظومه را تنها در کمتر از چهار ماه به پایان برد.
بهترین شرح ساده از لیلی و مجنون از نشر تیرگان
این کتاب درباره داستان عاشقانه لیلی و مجنون است و در انتشارات تیرگان به نام داستان های عاشقانه (1) هم شناخته می شود که زیر مجموعه کتاب داستان های عاشقانه فارسی نشر تیرگان است.
بنابر آنچه خود نظامی فرموده در خلاصه این اثر می توان گفت:
“لیلی و مجنون، دختر و پسری نابالغ در مکتبخانه به یکدیگر دل میبندند. خواستگاری خانواده پسر به نتیجه نمیرسد؛ و حتی به جنگ قبیلهای میانجامد. جنگی که مجنون در آن طرف دشمن (طایفه عروس) را میگیرد. لیلی را به مرد مالداری به شوهر میدهند؛ ولی بیماری لیلی باعث ناکامی شوهر میشود و لیلی دوشیزه میماند. شوهر از شدت ناراحتی لیلی دق میکند و میمیرد. لیلی به ذکر حق میپردازد و دلش به نور الهی و فره ایزدی روشن میشود و به مقام والای معنوی میرسد. سرانجام در آخرین دیدار بر سر گور لیلی، او از مجنون دستگیری کرده و آن نور ایزدی در دل مجنون جای میگیرد”
شخصیتپردازی در داستان لیلی و مجنون نظامی، شخصیتپردازی مستقیم است؛ ولی شخصیتها همگی دچار سکون و ایستایی بوده و بدون تحرک هستند. در طول دهها سال گذر ایام، مجنون همواره عاشق بیحد لیلی است. نه از این عشق کم میشود و نه بر آن افزوده میشود. این شخصیتها اگرچه پیش از نظامی وجود داشتهاند، ولی همگی بازآفرینی شدهاند. با اینحال شخصیتهای بازآفرینی شده، همگی قراردادی هستند و امکان وجود چنین شخصیتهایی در عالم واقعیت محال است .
در لیلی و مجنون (بر خلاف خسرو و شیرین) روایت بر پایه شخصیت مرد شکل گرفتهاست. با وجود آنکه یک شخصیت مرد و یک شخصیت زن در داستان وجود دارد، ولی عشقی که در این روایت به تصویر کشیده میشود یک عشق عرفانی و فرا زمینی است.
مجنون اگرچه مردی عاشق پیشه می باشد لکن در بسیاری از مواقع دیوانه و غیر منطقی می شود.
او بادیه نشین است و صادق. در شخصیت وی نشاط و خنده جایی ندارد و همیشه به دنبال رنج کشیدن است. شخصیت مجنون از نظر روانشناسی یک شخصیت خودآزار تلقی می شود.
به گفته سعیدی سیرجانی”لیلی شخصیتی است فاقد هرگونه تلاش. او را از مکتبخانه بازمیگیرند. در خانه زندانی میکنند. او را به شوهر میدهند، بدون آنکه نظر وی را جویا شوند. به شوهری که همه روزه نگهبان او است. کار لیلی اما در این میان فقط گریهاست و تسلیم. او حتی راز دل به مادر هم نمیگوید. مادرش سالها بعد و از زبان همکلاسان او پی به راز عشقش میبرد.”
چرا باید کتاب لیلی و مجنون نشر تیرگان را بخوانیم؟
در ادب فارسی در کنار قالب غزل، برای بیان مضامین غنایی و عاشقانه، استفاده از منظومه های عاشقانه نیز رواج دارد. داستان سرایی از انواعی است که بسیار زود در شعر فارسی مورد توجّه قرار گرفته است. در پایان قرن ششم نظم داستان های عاشقانه به وسیله نظامی گنجوی به حدّ اعلای کمال خود رسید. وی چند داستان معروف زمان خود را به نظم درآورد و هنرنمایی های این شاعر تا بدانجاست که اکثر سرایندگان منظومه های عاشقانه، دانسته یا ندانسته، تحت تأثیر سبک و شیوه داستان پردازی او قرار گرفته اند.
کتاب لیلی و مجنون این شاعر بزرگ که در انتشارات تیرگان به چاپ رسیده است خواننده را بیشتر و بیشتر از هر کتاب دیگر با منظومه های عاشقانه قرن ششم آشنا می کند و انسان را شیفته و مجذوب این حد از هنر و هنرمندی می کند.
درباره نویسنده کتاب. نظامی که بود؟
با خواندن کتاب لیلی و مجنون چه چیزی در زندگیمان تغییر میکند؟
شعر علاوه بر اینکه عاطفه و احساس را تحریک میکند به ما قدرت و جسارت حرف زدن میبخشد.
واژهها میتوانند سلاح ما باشند، عصای ما و تکیهگاه ما، اما وقتی در قالب شعر قرار میگیرند سلاحی هستند گرمتر و قدرتمندتر، عصایی استوارتر و تکیهگاهی محکمتر.
لوئیس کاردوسا چه میگوید:
“شعر تنها مدرک اساسی وجود بشر است”
جملات ناب کتاب لیلی و مجنون. بهترین جملات لیلی و مجنون
به مجــــــــنون گفت روزی عیب جویی
که پیدا کن به از لیــــــــــــــــــــلی نکویی
که لیلی گرچه در چشم تو حوری است
به هر جزئی زحسن او قصـــــــــــوری است
ز حرف عیب جو مجــــــــــنون برآشفت
در آن آشــفتگی خنـــــــــــدان شد و گفت
اگر در دیده ی مجـــــــــــــنون نشینی
به غیر از خوبی لیــــــــــــــــــــلی نبینی
یک شبی مجنون نمازش را شکست
بی وضو در کوچه لیلا نشست
سجده ای زد بر لب در گاه او
پر ز لیلا شد دل پر آه او
گفت یا رب از چه خوارم کرده ای
بر صلیب عشق دارم کرده ای
جام لیلا را به دستم داده ای
واندر این بازی شکستم داده ای
نشتر عشقش به جانم میزنی
دردم از لیلاست آنم میزنی
خسته ام زین عشق دل خونم مکن
من که مجنونم تو مجنونم مکن
مرد این بازیچه دیگر نیستم
این تو ولیلای تو من نیستم
شنیدم که مجنون دل افکار
چو شد از مردن لیلی خبردار
گریبان چاک زد تا وصل دامان
به سوی تربت لیلی شتابان
در آنجاکودکی دید ایستاده
به لب مهر خموشی برنهاده
سراغ قبر لیلی را از او جست
پس آن کودک بدو خندید و چون گفت
تو را گر عشق لیلی مینمودی
تمنائی چنین کی مینمودی
در این صحرا به جا جستجو کن
زهر خاکی کفی بر دار و بو کن
از آن تربت که بوی عشق برخاست
یقین دان تربت لیلی همانجاست
درباره زینب یزدانی
arashtirafkan@gmail.com –
لیلی و مجنون داستانی است که آوازه آن به همه جا رسیده و خواندنش لذت بخش است.